Reklama

Kościół nad Odrą i Bałtykiem

By można było żyć normalnie

Stanisława Kociełowicz i Ryszard Staszkiewicz
odsłaniają tablicę

Dominik Cywiński

Stanisława Kociełowicz i Ryszard Staszkiewicz odsłaniają tablicę

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Świadomość historyczna mieszkańców Szczecina została wzbogacona o bardzo ważny element, który do tej pory nie funkcjonował. Chodzi o młodych ludzi, którzy w 1945 r. i w latach późniejszych przybyli na Pomorze Zachodnie, którzy w czasie II wojny światowej walczyli o Polskę, także w szeregach Armii Krajowej, a później ponieśli tego straszne konsekwencje”. Powyższe słowa padły z ust dyrektora Szczecińskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej dr Marcina Stefaniaka podczas odsłonięcia tablicy pamiątkowej na gmachu aresztu śledczego przy ul. Kaszubskiej w Szczecinie. Działalność żołnierzy podziemia niepodległościowego wiązano do tej pory tylko z Polską Centralną, nie z Pomorzem Zachodnim, co teraz dzięki tablicy powinno się, zdaniem dr Stefaniaka, zmienić.

W latach 1946-55 w piwnicach ówczesnego Więzienia Karno-Śledczego odbywały się egzekucje. Wyroki wymierzał Wojskowy Sąd Rejonowy w Szczecinie. Zapadło 96 wyroków kary śmierci, z czego 44 wykonano. Wśród skazanych były osoby związane z powojenną niepodległościową konspiracją. Żołnierze ci należeli do czterech wymienionych na tablicy formacji: Armii Krajowej (AK), Narodowych Sił Zbrojnych, Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, Bojowego Oddziału Armii. Ich ciała wywożono i chowano w nieznanym miejscu.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Pomysłodawcą i fundatorem tablicy jest Ryszard Staszkiewicz, pseudonim „Łoś”, żołnierz 6. Samodzielnej Brygady Wileńskiej AK. On także należy do „żołnierzy wyklętych”, którzy nie złożyli broni, próbując się przeciwstawić kolejnemu zniewoleniu Ojczyzny. Zaapelował do przedstawicieli władz miasta oraz konserwatora zabytków o umieszczenie podobnej tablicy, która koniecznie powinna zawisnąć w Szczecinie przy ul. Małopolskiej. Zlokalizowany tam gmach Komendy Wojewódzkiej Policji był w czasach stalinowskich siedzibą Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Siedemnastoletni R. Staszkiewicz został w lutym 1946 r. aresztowany wraz z 20 osobami i właśnie tam przeszedł trzymiesięczne potworne śledztwo, gdzie był przesłuchiwany i torturowany, po którym trafił na ul. Kaszubską. W swej pamięci zachował pozbawioną okien celę śmierci, słup, do którego przywiązywano „wrogów ludu” i posadzkę z trocinami zabarwionymi krwią pomordowanych. W uszach brzmią mu jeszcze echa wystrzałów, gdy o czwartej nad ranem młodym patriotom odbierano życie seriami z automatu i dobijano pojedynczym strzałem. Teraz prosi Boga, żeby młodzi Polacy nie przeżywali tego, co im zgotowali funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa. Apelował, by korzystając z zasad demokracji, zrobić wszystko, aby zarówno ideologia, jak i ludzie żądni władzy za wszelką cenę nie byli w stanie doprowadzić do zbrodni, takich jak te, które upamiętnia tablica.

Reklama

Tablicę wraz z R. Staszkiewiczem odsłoniła Stanisława Kociełowicz, prezes Szczecińskiego Okręgu Światowego Związku Żołnierzy AK (ŚZŻAK).

Tablicę poświęcił metropolita szczecińsko-kamieński abp Andrzej Dzięga. „Ci, których ta tablica przypomina i przywołuje, wołali tylko o to, by mogli żyć normalnie. Ta tablica przywołuje też tych, którzy nie pozwalali wtedy żyć normalnie” – mówił abp Dzięga. Ci drudzy to oprawcy wprowadzający komunistyczny terror. „Gdy dzisiaj szukamy zwyczajnej moralności w codziennym życiu, którą odczytujemy najbardziej skutecznie, wobec Pana Boga stojąc, dlatego przywołując ich imiona, ich życie i ofiarę, Panu Bogu zawierzamy tamten trud i cierpienie, tamto wołanie i tęsknotę. Jednocześnie zawierzamy nas samych i nasz czas prosząc o dar normalności w naszym myśleniu, życiu i działaniu”. Dobrze, że jest ten dokument wpisany w ścianę aresztu śledczego, który będzie informował o tych wydarzeniach – uznał abp Dzięga.

Po abp. Dziędze głos zabrali zastępca prezydenta Miasta Szczecin Krzysztof Soska i marszałek województwa zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz.

Reklama

Gospodarz obiektu dyrektor okręgowy Służby Więziennej płk Jarosław Byczko omówił sposoby przeprowadzania egzekucji, po których ciała wywożono z aresztu i chowano bez wiedzy bliskich. Stąd do dziś nie odnaleziono wszystkich pochówków. Tylko dzięki współpracy z Pomorskim Uniwersytetem Medycznym, przeprowadzając ekshumacje, poznano część tożsamości niektórych pomordowanych. W imieniu swoim i wszystkich funkcjonariuszy służby więziennej zapewnił o łączności w bólu i smutku z rodzinami osób, które zginęły. Zapewnił, że przejmują oni opiekę nad tablicą i zobowiązują się do czczenia ich pamięci w święta państwowe, rocznicę jej odsłonięcia i w dzień Wszystkich Świętych.

Serdeczne podziękowania za patriotyczną działalność na rzecz zachowania w pamięci następnych pokoleń narodu polskiego zamordowanych żołnierzy niepodległościowego podziemia złożyła R. Staszkiewiczowi prezes Zarządu Okręgu SZŻAK Stanisława Kociełowicz. Warto wspomnieć, że swoje przeżycia R. Staszkiewicz opisał w wydanej w zeszłym roku książce pt. „Wspomnienie żołnierza 6. SBW AK”. Spotyka się też na lekcjach „żywej historii” z młodzieżą szkolną. Przywraca tym samym pamięć osób, które poprzedni system z tej pamięci wymazywał. Za to wszystko należy oddać mu wdzięczność. Cześć i chwała Bohaterom!

Podziel się:

Oceń:

2014-12-04 10:37

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Lekcja historii

Wśród uczestników uroczystości – syn i wnuk Witolda Iłłakowicza

Paweł Wysoki

Wśród uczestników uroczystości – syn i wnuk Witolda Iłłakowicza

Więcej ...

Jej imię znaczy mądrość

pl.wikipedia.org

Patronką dnia (15 maja) jest św. Zofia, wdowa, męczennica.

Więcej ...

Premiera hymnu tegorocznego spotkania młodych Lednica 2000 już za nami

2024-05-15 09:15

Mat. prasowy

XXVIII Ogólnopolskie Spotkanie Młodych Lednica 2000 zbliża się wielkimi krokami. Odbędzie się ono 1 czerwca 2024 r. na Polach Lednickich. Trwają przygotowania do tego corocznego wydarzenia.

Więcej ...
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najpopularniejsze

Hiobowe wieści dla katechetów

Wiadomości

Hiobowe wieści dla katechetów

Jej imię znaczy mądrość

Święci i błogosławieni

Jej imię znaczy mądrość

Jezus modli się o jedność swoich uczniów na wzór...

Wiara

Jezus modli się o jedność swoich uczniów na wzór...

#PodcastUmajony (odcinek 15.): Skończ z Nią!

Wiara

#PodcastUmajony (odcinek 15.): Skończ z Nią!

Anioł z Auschwitz

Wiara

Anioł z Auschwitz

Świadectwo Raymonda Nadera: naznaczony przez św. Szarbela

Wiara

Świadectwo Raymonda Nadera: naznaczony przez św. Szarbela

Nowenna do św. Andrzeja Boboli

Wiara

Nowenna do św. Andrzeja Boboli

#NiezbędnikMaryjny: Litania Loretańska - wezwania

Wiara

#NiezbędnikMaryjny: Litania Loretańska - wezwania

10 mało znanych faktów o objawieniach w Fatimie

Wiara

10 mało znanych faktów o objawieniach w Fatimie