18 maja 2016 r. w Salonie Raffaella w Muzeach Watykańskich została otwarta historyczna wystawa pt: "Ikony białoruskie od XVII do XXI wieku."

Na inaugurację przyjechała delegacja z Białorusi, w której skład wchodził metropolita mińsko-mohylewski Tadeusz Kondrusiewicz, archimandryta Fedor Povny, dyrektor Narodowego Muzeum Sztuki w Mińsku Vladimir Prokopisov oraz Ambasador Republiki Białorusi we Włoszech i przy Stolicy Apostolskiej - Siergiej Aleinik. Natomiast Watykan reprezentował kard. Giuseppe Bertello - przewodniczący Gubernatoratu Państwa Watykańskiego, oraz prof. Antonio Paolucci - dyrektor Muzeów Watykańskich.

Wystawa odbywa się w roku szczególnym dla lokalnego Kościoła łacińskiego, ponieważ w 2016 r.obchodzone jest 25-lecie odrodzenia struktur kościelnych po trzech pokoleniach prześladowań. W części artystycznej wystąpił mały chór prawosławno-katolicki.

O znaczeniu wystawy rozmawiałem z abp. Tadeuszem Kondrusiewiczem.

Włodzimierz Rędzioch - Skąd wziął się pomysł na wystawę białoruskich ikon w Muzeach Watykańskich?

Abp Tadeusz Kondrusiewicz

- Pomysł powstał pięć czy sześć lat temu, podczas mojego spotkania z ówczesnym wiceministrem spraw zagranicznych Białorusi, Siergiejem Alejnikiem, dzisiaj Ambasadorem Białorusi przy Stolicy Apostolskiej. Następnie organizacją wystawy zajął się były nuncjusz apostolski na Białorusi abp Claudio Gugerotti, obecnie nuncjusz na Ukrainie. Oczywiście, że byli zaangażowani dyrektorzy Muzeów Watykańskich i Narodowego Muzeum Sztuki Białorusi, a także Ministerstwo Spraw Zagranicznych Białorusi i Kościoły: katolicki i prawosławny.

- Jakie jest znaczenie tej wystawy?

- Sam fakt, że białoruskie ikony są po raz pierwszy na wystawie w Muzeach Watykańskich jest bardzo znaczący. Ukazuje to pozytywne i konstruktywne stosunki między katolikami a prawosławnymi na Białorusi. Śmiem twierdzić, że jest to także przykład realizacji marzenia świętego Jana Pawła II, aby Europa oddychała dwoma płucami chrześcijaństwa: wschodnim i zachodnim.

- Święte obrazy mają szczególne znaczenie w Kościołach wschodnich ...

Włodziemierz Rędzioch

- W społeczeństwie białoruskim, pomimo podziałów historycznych, a nawet religijnych, kultikon, przede wszystkim ikon Matki Bożej, zawsze był duchową podstawą jedności narodowej. Pod płaszczem Maryi, pod opieką swych świętych ikon, Białorusini zawsze szukali i znajdowali zbawienie. Dlatego wystawa ma przede wszystkim znaczenie religijne i mam nadzieję, że przyczyni się do nowej ewangelizacji dzisiejszego świata, który tak bardzo potrzebuje odwiecznej prawdy Ewangelii.

- 13 kwietnia 1991 r.św. Jan Paweł II dokonał reorganizacji Kościoła katolickiego obrządku łacińskiego w dawnych republikach radzieckich: na Białorusi, w Rosji i w Kazachstanie. W tym roku Kościół katolicki obchodzi 25-lecie tego historycznego wydarzenia…

- W 1991 r.,po 70 latach prześladowań Kościoła łacińskiego, powołano do życia nowe diecezje (wtedy trzy, dziś jest ich 4) i mianowano biskupów (wówczas 2, dzisiaj na Białorusi mamy 8 biskupów). Dla nas jest to bardzo ważna rocznica i jesteśmy szczęśliwi, że Ojciec Święty wysyła do nas jako swego specjalnego wysłannika arcybiskupa Wiednia, kard. Christopha Schönborna (uroczystości będą miały miejsce w dniach 1-2 lipca). Włączyliśmy wydarzenia rocznicowe do obchodów Roku Świętego Miłosierdzia. Poza tym nasz Kościół od trzech lat przygotowuje się do 100. Rocznicy objawień w Fatimie: rok 2014 był rokiem modlitwy, 2015 - pokuty, a 2016 jest rokiem nadziei.

Mamy też inne, ważne wydarzenie - w Grodnie od 24 do 26 maja odbędzie się Krajowy Kongres Eucharystyczny. Z tej okazji przybędzie do nas legat papieski, kard. Zenon Grocholewski.

- Cały Kościół przygotowuje się do Światowego Dnia Młodzieży w Krakowie. Jak wyglądają przygotowania do tego wydarzenia na Białorusi?

- Według naszych szacunków około 3000 młodych ludzi z Białorusi pojedzie do Polski. Każda diecezja ma swojego koordynatora i przygotowuje się do ŚDM. Dla naszej młodzieży jest stosunkowo proste, aby pojechać do sąsiedniego kraju, ponieważ nie jest daleko. Nie ma także problemów z językiem. Ja też pojadę do Krakowa, aby głosić katechezę.

- W tym roku przypada również 25. rocznica słynnego Światowego Dnia Młodzieży w Częstochowie, w którym po raz pierwszy w historii ŚDM wzięli udział również młodzi z krajów byłego Związku Radzieckiego. Jak wspomina Ksiądz Arcybiskup tamte dni?

- W tamtym czasie byłem biskupem w Białorusi i papież Jan Paweł II przeniósł mnie do Moskwy. To było niezapomniane wydarzenie i powiedziałbym, historyczne. Po raz pierwszy 65.000 młodych ludzi z krajów byłego ZSRR przekroczyło granicę, aby pojechać do Częstochowy, aby spotkać innych młodych ludzi z całego świata. Dla wielu był to pierwszy wyjazd za granicę, pierwsze spotkanie z równieśnikami, którzy przybyli z Zachodu, pierwszy kontakt z Papieżem. Czuło się nieopisany entuzjazm.Tyle osób dziękowało mi za inicjatywę Jana Pawła II, nawet prawosławni, którzy pojechali razem z katolikami. Było to bardzo wzruszające.

-Czy Jan Paweł II, dziś święty, jest czczony również na Białorusi?

- Bardzo. W Mińsku chcemy budować nowy kościół, specjalnie pod wezwaniem Jana Pawła II. Wraz z proboszczem, ks. Igorem Laszukiem, wzięliśmy udział w audiencji generalnej w dniu 18 maja, w rocznicę urodzin świętego Papieża, tak szanowanego na Białorusi, aby poprosić Franciszka o pobłogosławienie obrazu do nowej świątyni.