Panie Ministrze, kiedy wrócą na Wisłę polskie barki i statki pasażerskie?

To jest temat dla nas równie ważny. Oczywiście nie tylko wiślańska droga wodna, ale i odrzańska droga wodna i cały system wód śródlądowych został uwzględniony w naszej strategii, podobnie jak odpowiedni program rozbudowy, czy w zasadzie odbudowy dróg śródlądowych. Na tę okoliczność wykonywane są dwa programy pod przewodnictwem instytucji, którym najbardziej zależy na tych drogach wodnych, czyli Port Gdańsk zajmuje się wiślańską drogą wodną, a Port Szczecin-Świnoujście - odrzańską drogą wodną. Oni mają przygotować wszelkie dokumenty, przede wszystkim studium wykonalności, potrzebne do zbudowania finansowania dla tych inwestycji. Jesteśmy już na końcu tych dokumentów, choć znowu z uwagi na Covid trochę się nam to przesunie, ale w tym roku na pewno będziemy gotowi już w 100 % pod katem inwestycji i środków, które będziemy musieli na ten cel wyasygnować.
My oczywiście znamy tę kwotę, ale nie mamy potwierdzenia przede wszystkim dla instytucji finansowych, co jest w tym zakresie potrzebne, jak również cały element projektowy (czyli będziemy dokładnie wiedzieli, w którym miejscu posadowimy stopnie wodne, jak będą wyglądały odcinki żeglugowe, jak będzie wyglądała alimentacja wody, bo to jest najważniejsze, ponieważ przypomnę, że budujemy w czwartej klasie żeglowności, a więc żegluga musi być zapewniona w okresie 280 dni w roku, wobec czego cały system musi tak funkcjonować, aby tę żeglugę umożliwić).
Oczywiście zadanie niezmiernie trudne, nawet nie pod kątem inżynieryjnym, bardziej pod katem mentalno-społecznym, bo wystarczy, że ogłosimy tylko, że zaczynamy zastanawiać się nad jakąś inwestycją, a mamy już dziesiątki protestów środowisk, nazwijmy to ekologicznych, ale niekoniecznie zarejestrowanych w Polsce. W związku z tym to wydaje się najbardziej trudne do przeforsowania. Natomiast już chcemy uruchomić dolną Odrę i dolna Wisłę. Prowadzone są obecnie prace przede wszystkim w zakresie utrzymaniowym, aby przez cały rok można było wykonywać żeglugę. Oczywiście na Wiśle chcemy to połączyć z inwestycjami w zakresie portów śródlądowych, przede wszystkim centrów logistycznych, które będą kumulowały towary dla portu. Port, który ma ambicje (przede wszystkim w Gdańsku) zwiększyć do 3 mln TEU przeładunek kontenerów, musi wykorzystać wszelkie możliwe sposoby wywożenia tych kontenerów, ponieważ będzie niewydolny pod kątem właśnie dróg - nie tylko kołowych, kolejowych. Tu musi być uruchomiona również żegluga śródlądowa.

Susza hydrologiczna w Polsce jest faktem. Czy są jakieś plany, aby tę sytuację poprawić?

Określiliśmy to trzech krokach, w trzech działaniach. Krótkoterminowy, średnio i długoterminowy. Pierwszym są te działania, które już obecnie są wykonywane. To przede wszystkim wykorzystanie wszelkiego rodzaju zastawek, urządzeń przepływowych, jazów, które obecnie pełnią role melioracyjną , odwodnieniową na odwrócenie tego systemu. Te decyzje zapadły na początku roku, ponieważ przygotowywaliśmy się na okoliczność suszy i w wielu miejscach, przede wszystkim rolniczych, udało nam się zahamować nadmierne wysychanie gleby, aczkolwiek potrzeby są ogromne.
W związku z tym skierowaliśmy 550 mln PLN na w tym roku na rzecz utrzymania dorzeczy, z tym że 150 mln ma być skierowane tylko na przebudowę, modernizacje i budowę nowych zastawek na rowach melioracyjnych, na ciekach doprowadzających wodę do obszarów rolniczych, aby tam podnieść poziom wody poprzez retencję korytowa, dolinową, mikroretencję i wszelkiego rodzaju zatrzymywanie na tych obszarach wody. System musi też pracować w drugą stronę, bo obecnie np. mamy podtopienia na południu. Musi to pracować komplementarnie i w tym celu są wprowadzone wspomniane środki.
Drugi element to program rozwoju retencji , który zastał również w zeszłym roku przyjęty. To 94 inwestycje na 10 mld, które maja być zrealizowane w przeciągu siedmiu lat, tak jak perspektywa budżetowa. To 30 zbiorników retencyjnych, w tym 9 dużych, stopnie wodne, wszelkie inwestycje związane właśnie z utrzymaniem i przebudową kanałów, sztucznych zbiorników, retencją rolną, ale również renaturalizacją terenów rzek w celu podniesienia retencji. W wyniku tego działania podniesiemy z obecnych 6,5 % zatrzymywanej wody do 15 %. Długoterminowe działania, czyli do 2050 roku, program „stop suszy” są po prostu powieleniem programu rozwoju retencji , by docelowo zabezpieczać 30 % retencjonowanej wody w Polsce.

Czy zainicjowany w IIRP przez Generała Zaruskiego model wychowania morskiego młodzieży nie powinien być na nowo promowany, jako model wychowania młodych Polaków?

To jest nasze marzenie: powrócić do tej pasji morskiej, która przecież była podstawą w II-ej Rzeczypospolitej. Kontynuujemy te działania. To przede wszystkim Rejs Niepodległości, który został zorganizowany. To blisko tysiąc młodych ludzi, którzy przewinęli się przez Dar Młodzieży w ciągu prawie całego roku, jaki trwał ten rejs. Szczytowym momentem było uczestnictwo w Światowych Dniach Młodzieży w Panamie, spotkanie z Ojcem Świętym Franciszkiem, wizyta Prezydenta Panamy na Darze i blisko 22 porty, do których zawinęła nasza piękna fregata, właśnie jako ambasador Polski, a co ważniejsze jako ambasadorowie w postaci młodych ludzi , którzy mieli szansę i mieli jeden cel: powiedzieć ludziom, że Polska jest najpiękniejsza.